Waarom toeval bestaat

Bestaat toeval? Toeval, synchroniciteit, mensen willen graag geloven dat iets is voorbestemd of wordt gestuurd van ‘boven’. Door de kosmos of iets anders groots dat we niet kunnen bevatten. ‘Toeval bestaat niet’, is ook een veelgehoorde uitspraak. Ik denk zelf eigenlijk dat toeval wel degelijk bestaat.

Toeval; een onverwachte gebeurtenis die je ’toe-valt’. Ik geloof dan ook zeker niet dat onze toekomst van te voren door hogerhand is uitgestippeld; deze hebben we zélf in de hand.

Onze toekomst is het gevolg van de beslissingen die we hebben gemaakt in het verleden en de keuzes die we maken in het heden. En soms van nare dingen die ons overkomen, bijvoorbeeld ziekte of het verlies van een dierbare. Toch zijn we (ook in dergelijke hartverscheurende situaties) zelf degenen die kiezen hoe we met dit verdriet omgaan.

Kansberekening

Vaak lopen bepaalde situaties of gebeurtenissen zo wonderlijk in elkaar over dat het moeilijk is om niét te geloven dat één en ander is voorbestemd. Zeker wanneer je zelf graag wílt geloven dat alles door de kosmos wordt gestuurd, zal je toevallige, onverwachte gebeurtenissen al snel interpreteren als zijnde ‘het Lot’.

De mens is namelijk altijd geneigd situaties en gebeurtenissen in gedachten om te buigen naar iets wat het hem zelf goed uitkomt. Ons brein is altijd bezig met het zoeken naar verklaringen voor de dingen die ons overkomen of om ons heen gebeuren.

Het geeft ons een veilig en geruststellend gevoel wanneer alles ‘een reden’ heeft. Toch is er altijd sprake van kansberekening. We kiezen er zelf voor om een bepaalde actie te ondernemen, met als gevolg dat er een kans bestaat dat er iets speciaals zal gaan gebeuren.

Als je vijf dobbelstenen gooit en hiermee in één worp vijf zessen gooit, is dit dan voorbestemd? Of toeval? En als je een staatslot koopt en de hoofdprijs wint, is dit dan toeval? Of voorbestemd?

In beide gevallen is hier sprake van toeval. Van kansberekening.  Je kiest er zelf voor de dobbelstenen te werpen, met als gevolg dat er een kans bestaat dat je in één keer Yahtzee gooit. En inderdaad, hoe vaker je in één keer probeert vijf zessen te gooien, hoe groter de kans dat het een keer lukt. Ook wanneer je een lootje koopt, is er een kans dat je ’toevallig’ het winnende lot koopt. Een kleine kans weliswaar. Al zal de kans vergroten wanneer je in een gekke bui honderd loten koopt. Of duizend.

De ene kans is groter dan de andere en het is ook lang niet zeker dat iets je ook daadwerkelijk ’toe zal vallen’, maar toch, de kans is er. Had je geen actie ondernomen, was er ook geen sprake geweest van een kans en dus ook niet van ’toeval’.

Vakantie

Stel, je gaat op vakantie naar Spanje en blijkt daar op de markt in Costa Blanca een oud klasgenoot tegen te komen. Is dit dan voorbestemd? En wat als je afreist naar Griekenland met als doel daar eens flink de bloemetjes buiten te zetten, maar in plaats daarvan iemand ontmoet die je de baan van je leven aanbiedt. Is dit dan toeval?

Ook hier is weer sprake van toeval. Beide ontmoetingen zouden het gevolg zijn van een actie die je zelf hebt ondernomen, namelijk: op vakantie gaan. De ene ontmoeting heeft wellicht grotere gevolgen dan de andere, maar desondanks zijn beide situaties gebaseerd op toeval. Je was toevallig op de juiste tijd op de juiste plek.

Volgens aanhangers van de stelling ’toeval bestaat niet’ is dát juist hetgeen wat is voorbestemd. Het universum heeft je op het juiste moment naar de bewuste plek gestuurd.

Maar eigenlijk is ook hier vooral sprake van kansberekening en is het gewoon heel logisch dat mensen die veel van alles ondernemen, vaker leuke ’toevalligheden’ op hun pad treffen, dan de zogeheten couch potatoes die dag en nacht thuis voor de buis liggen te hangen.

De kans dat je ergens ver van huis iemand tegen komt die je kent of die jou de perfecte job aanbiedt is uiteraard zeer klein, maar… hij ís er wel.

Dromen

Soms gebeurt er iets toevallig wanneer je zelf géén actie onderneemt, maar gewoon aan iets of iemand denkt. Je denkt aan je zus en prompt belt ze je op.  Je denkt aan de kennis  die je al een poos niet meer hebt gezien en op dat moment komt hij de hoek om wandelen. Je droomt over iemand en de dag erop kom je hem tegen. Dát kan toch geen toeval zijn?

Jawel hoor.

Waarschijnlijk denk je wel vaker aan je zus of kennis en gebeurt er op die momenten niets. En je droomt wel vaker over een willekeurig iemand, maar meestal blijft een ontmoeting in het echte leven met diegene daarna uit. Juist op het moment dat de gedachte (of de droom) en de gebeurtenis wél samen vallen, maakt dit op een bepaalde manier indruk waardoor je deze momenten als ‘speciaal’ bestempelt (en dus ook beter onthoudt), terwijl het wederom niets meer is dan een kansberekening.

Je kunt dit vergelijken met de kans om een prijs te winnen met bingo. Hoe vaker je meedoet, hoe groter de kans is dat je iets wint. Hoe vaker je aan je zus denkt, hoe groter de kans is dat ze je juist op dat moment opbelt.

Denk je haast nooit aan een bewuste kennis maar komt hij desondanks op dat ene moment dat je wél aan hem denkt de hoek omgelopen? Goed, de kans was in dit geval kleiner. Desondanks: een kleine kans is ook een kans! Zelfs wanneer je droomt over iemand is er altijd een kans dat er daarna in het echte leven ’toevallig’ iets gebeurt dat met hem of haar in verband staat.

Dus bestaat toeval?

Ja, dat bestaat. Aangestuurd door onze eigen acties, dromen of gedachten in combinatie met kansberekening kunnen ons inderdaad zomaar leuke dingen ’toevallen’.

Voor leuke, interessante, bijzondere, waargebeurde verhalen over toeval, klik >HIER.

Psyche blog >HOME