Uitleg koolhydraten (energie/brandstof)

Koolhydraten geven ons lichaam energie. Dat hebben we nodig om überhaupt te kunnen functioneren. Koolhydraten worden in ons lichaam omgezet in glucose. Deze glucose wordt via je bloed vervoerd naar je lever en je spieren waar het wordt omgezet in glycogeen; onze brandstof om te kunnen bewegen!

Wanneer je te weinig koolhydraten tot je neemt, zal je lichaam eiwitten gaan gebruiken als brandstof, terwijl je de eiwitten juist nodig hebt voor de opbouw van je spieren.

Het eten van te weinig koolhydraten heeft spier-afbraak – dus lichamelijke verzwakking – tot gevolg. Koolhydraten zijn dus onmisbaar!

Het wordt pas vervelend als je teveel koolhydraten eet. Alle koolhydraten die overbodig zijn, worden niet omgezet in glucose en uiteindelijk glycogeen, maar in vet! Je lichaam  slaat dit op in vet cellen als zogenaamde reserve-voorraad voor later. Deze vet cellen worden aangesproken wanneer je grote krachtsinspanning levert, bijvoorbeeld tijdens een intensieve training, maar ook tijdens een lange wandeling.

Wanneer je op die momenten energie verbruikt die afkomstig is uit het opgeslagen vet in je vet cellen verlies je (over) gewicht.

Goede en verkeerde koolhydraten

Er zijn ‘goede’ koolhydraten, die omgezet worden in glycogeen, en ‘verkeerde’ koolhydraten die sneller worden opgeslagen als vet. (Net als een overschot aan de goede koolhydraten als je er teveel van consumeert en er te weinig bij beweegt!)

Wat is het verschil?

Goede koolhydraten worden door het lichaam langzaam verteerd, waardoor de stofwisseling alle tijd heeft om deze te verwerken en om te zetten in glucose (en vervolgens in glycogeen), onze brandstof. Glycogeen wordt opgeslagen in de lever en de spieren zodat het lichaam direct deze brandstof voor handen heeft wanneer dit nodig is.

Verkeerde koolhydraten worden door het lichaam (te) snel verteerd,omdat deze geen waardevolle voedingsstoffen bevatten, maar slechts nutteloze calorieën, waardoor het lichaam geen tijd heeft om deze calorieën te verbranden en alles direct in je lichaam wordt omgezet in vet (als zogenaamde reserves).

Het nuttigen van teveel (verkeerde) koolhydraten in de vorm van koek en/of chocolade kan echter weinig kwaad wanneer je hierna een behoorlijke (kracht) inspanning moet leveren. Je lichaam kan in dat geval die extra stoot energie goed gebruiken. De genuttigde  koolhydraten worden in dat geval direct omgezet in energie, brandstof.

Wanneer je echter veel verkeerde koolhydraten binnen krijgt (of een overschot aan de goede) en de spieren en lever al voldoende opgeslagen koolhydraten (glycogeen) bevatten en je hierbij passief blijft, worden deze koolhydraten niet gebruikt als extra brandstof, maar in je lichaam opgeslagen als vet!

Dit vet kan indien nodig, namelijk later door de lever weer omgezet worden in glucose>glycogeen.

Waar zit het in?

Wat zijn de goede en wat zijn de verkeerde koolhydraten?

• De goede koolhydraten zitten in: granen, volkoren brood, aardappelen, zilvervliesrijst, volkoren pasta, havermout, brinta.
• De verkeerde koolhydraten zitten in: snoep, koek, gebak, chocola, suikers. Dit soort voedingsmiddelen zijn eigenlijk compleet overbodig voor ons lichaam.

Wel is het zo dat chocola of andere ‘snelle suikers’ ons voor heel even, wanneer je bijvoorbeeld fanatiek gaat sporten of hard moet werken,  een energie boost kunnen geven.

Wanneer je lichaam echter in rust is, heb je zo’n energiestoot helemaal niet nodig en  kun je na het eten van veel nutteloze calorieën in de vorm van suiker  juist moe worden omdat na het snelle stijgen van de bloedsuikerspiegel  deze daarna ook weer direct daalt (met alle bijbehorende klachten als vermoeidheid, hoofdpijn, etc.) waardoor je misschien wéér behoefte krijgt aan suiker (energie) en weer gaat snoepen.

Het snoepen geeft je op deze manier steeds heel even een heel goed gevoel en wordt op deze manier echt een verslaving. Het gevaar is dat je met dit eetgedrag je bloedsuikerspiegel enorm laat schommelen.

Daarbij wordt het te snel verteerde suiker in je lichaam na verloop van tijd ook nog eens omgezet in vet waardoor je overgewicht creëert. Niet na één keer of na één dag, maar wel als je over een langere periode meer koolhydraten tot je neemt dan dat je verbruikt.

Veel suiker kan ook vitaminen en mineralen onttrekken uit het lichaam waardoor er tekorten kunnen ontstaan en je hier ook weer moe van wordt.

Helaas zitten de verkeerde koolhydraten ook in fruit, maar fruit hebben we zeker ook nodig in verband met de vitaminen, mineralen en vezels die fruit bevat. Eet fruit dus dagelijks, maar met mate.

De goede koolhydraten kun je dus gerust eten, ik zou haast zeggen: Die moet je eten!

Laat hierbij wel het zoete broodbeleg als chocolade vlokken en choco-pasta  zoveel mogelijk achterwege. Dat zijn namelijk, in tegenstelling tot het brood wat veel mensen denken, de verkeerde koolhydraten en dus de  echte dik-makers!

Diabetes

Door het eten van veel suiker ontstaat geen diabetes, zoals veel mensen denken, maar het overgewicht dat door veel snoepen (> verkeerde koolhydraten) ontstaat kan wel een verhoogd risico op diabetes opleveren!

Maar liefst 80% van diabetici heeft last van overgewicht. Dit komt waarschijnlijk door de hoeveelheid vet rond de spieren waardoor de spieren zelf minder gevoelig worden voor insuline. Insuline wordt immers door de alvleesklier aangemaakt om het suiker (glucose) gehalte in het bloed te laten dalen door dit  door de spieren te laten opnemen waar het weer omgezet kan worden in glycogeen (> onze brandstof ).

Door een te dikke laag vet rond de spieren kunnen deze niet al het insuline opnemen waardoor er teveel glucose in het bloed aanwezig blijft, en blijft hierdoor de bloedsuikerspiegel dus hoog!

Hierdoor blijft de alvleesklier geprikkeld steeds weer nieuwe insuline aan te maken om die bloedsuikerspiegel toch weer te doen dalen waardoor deze overbelast raakt. Hierdoor kan het lichaam ‘insuline resistent’ worden en kan diabetes ontstaan.

Insuline zorgt er niet alleen voor dat suiker naar de lever en spieren wordt gezonden om daar omgezet te worden in glycogeen maar ook dat het overtollige suiker wordt opgeslagen als vet in onderhuids vetweefsel, rond organen (hart, lever, alvleesklier,  darmen) en in de buikholte.

Heb je dus continu een verhoogde bloedsuikerspiegel vanwege veel snoepen en het veel eten van verkeerde koolhydraten, dan maakt je lichaam veel insuline aan en slaat je lichaam hierdoor dus veel vet op!

Hart en vaatziekten en kanker

Vanwege de hoge concentratie suiker in het bloed zal je lichaam bij activiteit dit als brandstof gebruiken en blijven je vet cellen, die normaliter aangesproken worden om bij krachtsinspanning energie te leveren (waardoor je dus afvalt) onaangeroerd.

Een hoge bloedsuikerspiegel belemmert dus ook de vetverbranding! Vet  kan een beschermende functie hebben tenzij het vet te nadrukkelijk aanwezig is waardoor de organen veel harder moeten werken om normaal te kunnen blijven functioneren.

Vet cellen  produceren eiwitten die de vaatwanden kunnen ontsteken en geven een soort plaque af die de aderen doet dichtslibben. Het gevaar van hart en vaat ziekten ligt dan ook op de loer. 

Daarbij schijnen lagen vet  een opslagplaats te zijn voor kankerverwekkende stoffen. Dit omdat vet cellen oestrogeen produceren, een hormoon dat de kans op kanker zou kunnen vergroten. Hoe meer vet cellen, hoe hoger het oestrogeengehalte in het bloed, hoe groter de kans op deze afschuwelijke ziekte.

Het hebben van overgewicht is dus werkelijk een gevaar voor de gezondheid. Reden te meer om hier vandaag nog de strijd mee aan te gaan!

Bovenstaande tekst is eerder verschenen in het Balansboek. Het boek is inmiddels uitverkocht, maar mogelijk nog tweedehands te bestellen via onderstaande link.

Het Balansboek

Afslank blog >HOME