Spiritueel is het nieuwe nuchter

Spiritueel het nieuwe nuchter? Koekoek! Nee, echt. Steeds meer mensen beginnen in te zien dat spiritualiteit lang niet altijd meer te maken heeft met religie en dat een spirituele levenshouding voornamelijk staat voor het vinden van innerlijke balans en het geloven in jezelf.

Waar spiritualiteit en religie vroeger in één adem genoemd werden, is het tegenwoordig allang niet meer zo dat iemand die spiritueel is ook automatisch religieus is. Spiritualiteit is namelijk vooral: bewustwording. Bewust worden van dat wat je nodig hebt en geloven dat je kunt bereiken wat je wilt, met name met het oog op het creëren van innerlijke rust.

Susan Smit verwoordde het heel mooi in haar boek ‘de Zweefmolen’.

Er zijn mensen die verbitteren en mensen die verbeteren. Dat laatste is de spirituele levenshouding.

God

Waar men voorheen voor van alles en nog wat bad tot God en elke zondag braaf in de kerk zat, zijn er inmiddels steeds meer mensen die hun oude religie de rug toe keren en de verantwoordelijkheid in eigen hand nemen in plaats van deze volledig in Gods handen te leggen.

Hoe hoger de opleiding, hoe minder vaak iemand gelovig is, zo blijkt uit CBS onderzoek. Van de groep laagopgeleiden die enkel basisonderwijs heeft afgerond, is 64 procent gelovig. Van de groep hoogopgeleiden die een universitaire studie heeft genoten is dit slechts 37 procent.

Duivel

Wellicht is de terugloop van religie ook te wijten aan het feit dat we ons er inmiddels bewust van zijn geworden dat ziekte niet het werk is van de duivel. En dat we dus ook niet meer tot God hoeven te bidden voor genezing. Tegenwoordig kunnen we – godzijdank – gewoon naar de dokter.

Ook hoeft men niet meer te bidden voor voedsel. Mensen die wegens financiële tegenslag óf door eigen schuld geen werk (meer) hebben, kloppen aan bij de sociale dienst of het UWV en in de meer ernstige gevallen krijgt men te eten van de voedselbank.

God en de kerk waren in het verleden met het oog op divers kommer en kwel voor veel mensen een ‘laatste redmiddel’. Tegenwoordig wendt men zich hiervoor tot de staat.

Conclusie: zeer waarschijnlijk heeft de toename van ons intellect en de afname van armoede bijgedragen aan een minder religieus Nederland. Dat religie helaas nog steeds te vaak in verband wordt gebracht met oorlog, bangmakerij, machts – en kindermisbruik zal er ongetwijfeld ook iets mee te maken hebben gehad.

Het Lot

Veel mensen die zich bezig houden met spiritualiteit voelen zich wel nog steeds verbonden met een bepaald geloof, maar zijn zich tegelijkertijd veel meer bewust geworden van het feit dat we ons Lot vooral zelf bepalen. Hun religie is voor hen inmiddels een aanvulling geworden op het geloof in zichzelf in plaats van een basisbehoefte.

Veel voormalige religieuzen hebben zelfs helemaal geen behoefte meer aan een vastomlijnd geloof dat bol staat van geboden en verboden; men is prima in staat om voor zichzelf te denken en te bepalen wat goed of slecht is.

Daarbij zijn we met zijn allen steeds meer wars aan het worden van betutteling, en als er íets is wat ons collectief tracht te betuttelen is het wel de kerk met haar vastomlijnde geboden en verboden.

Grenzen

Desondanks is er wel nog steeds behoefte aan een bepaald soort houvast. Omdat men zich over het algemeen toch veilig voelt bij het hebben van grenzen, stelt men deze nu voor zichzelf in plaats van dat men deze door de kerk te laat bepalen.

Men leeft nog steeds graag volgens bepaalde regels, maar dan wel regels waar men zich ook echt goed bij voelt en niet ‘omdat het moet’.

Hier biedt spiritualiteit natuurlijk het perfecte alternatief voor het wat meer oubollige en rigide geloof. Spiritualiteit is nog steeds een soort geloof en een way of life, maar wel één met veel meer vrijheid.

Spiritualiteit zou je dus de nuchtere versie van religie kunnen noemen. Een soort religie light. Een religie waarbij God slechts op de achtergrond aanwezig is ‘voor het geval dat’. En in sommige gevallen zelfs een religie zero. Een geloof, helemaal zónder God.

Spiritueel

Verrassend is wel dat steeds meer mensen die voorheen spiritualiteit afdeden als ‘new age troep’, inmiddels hebben ontdekt dat less best wel more kan zijn en dat het voortdurend krom moeten liggen voor de hypotheek eigenlijk de pest is voor je innerlijke balans.

Dat het hebben van een dikke bak voor de deur misschien toch niet echt nodig is om simpelweg gelukkig te kunnen zijn en dat je ook in een huis met zes kamers maar op één stoel tegelijk kunt zitten. Vooral degenen die een burn -out hebben gehad of er nu tegenaan zitten staan steeds vaker stil bij het feit hoe belangrijk innerlijke balans is en hoe dit te verkrijgen.

Goed, misschien zijn ze er nog niet achter dat ze met deze levenshouding behoorlijk spiritueel bezig zijn, maar dat neemt niet weg dat dit het wél is.

Ik durf namelijk te wedden dat de meest nuchtere harken zich prima in onderstaande punten kunnen vinden en zich hier ook steeds meer bewust van worden:

• Veel materieel bezit is geen garantie voor geluk.
• Een goede balans tussen werk en vrije tijd is nodig om het evenwicht tussen lichaam en geest te handhaven.
• Een goede planning waardoor men meer kan doen in minder tijd is belangrijk met het oog op de lichamelijke en geestelijke gezondheid.
• Wanneer er minder sprake is van hectiek, kan men beter toegeven aan de persoonlijke behoeften.
• Het creëren van meer zelfinzicht kan absoluut geen kwaad en is zelfs essentieel.

Dus zoals ik al zei. Spiritueel is het nieuwe nuchter.

Of is nuchter het nieuwe spiritueel?

Leestip: De weg naar innerlijke balans en persoonlijke vrijheid

Spiritueel blog >HOME